شاخص‌های تحلیل مالی طرح‌های توجیهی و امکان‌سنجی
تحلیل مالی یکی از مهم‌ترین بخش‌های طرح توجیهی و امکان‌سنجی است، که بررسی سودده یا زیان‌آوری یک طرح سرمایه‌گذاری را انجام می‌دهد. شاخص‌های متفاوت فراوانی در محاسبه‌ی انواع شاخص مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زیر به چند نمونه می‌توان اشاره کرد :
ابتدا با چند شاخص کاربردی مالی و اقتصادی در طرح‌های توجیهی آشنا می‌شوییم.
۱- شاخص تجزیه و تحلیل داده‌ها : بررسی مالی و اقتصادی طرح‌ها برمبنای هزینه‌ها، درآمدها، و زمان لازم برای اجرای پروژه(عمر پروژه) انجام می‌شود. گام نخست در مرحله‌ی بررسی وضعیت مالی و اقتصادی پروژه طرح تشکیل جدول جریان نقدی در پروژه است.
منظور از جریان وجوه نقد، کلیه‌ی منافع و هزینه‌هایی است، که در زمان انجام طرح برآورد می‌شود. جریان وجوه نقد شامامل دو جریان اولیه و جریان نهایی است. جریان اولیه به معنی هزینه‌هایی است که در ابتدا و برای آغاز طرح استفاده می‌شود و چون هزینه را در بر می‌گیرد منفی است. جریان نهایی نیز همان جریان عملیاتی است و شامل تمام وجوهی است که در ارتباط با طرح در طول سالهای بهره‌برداری قابل پیش‌بینی است.
۲- محاسبه‌ی هزینه‌ها و درآمدهای حاصل از طرح به قیمت جاری : محاسبه‌ی هزینه‌ها و درآمدها در تحلیل مالی یک طرح از گام‌های نخستین می‌باشد که این برآورد با قیمت جاری انجام می‌شود. هزینه‌ی فرصت، سرمایه، تورم و سایر ملاحضات باید با توجه به زمان‌بندی طرح ارقام حقیقی باشند. با توجه به نتایج تحلیل اقتصادی، صورت حساب سود و زیان سالانه‌ی طرح و سرمایه‌ی مورد نیاز را می‌توان تهیه نمود.
۳- ارزش فعلی هزینه‌ها و درآمدهای طرح : با توجه به این مسئله که یک طرح در یک زمان محدود و واحد انجام نمیگیرد نمی‌توان انتظار داشت محاسبات هزینه و درآمد بر اساس نرخ سال جاری انجام شود. در طول سالهای اخیر نوسان قیمت بسیاری در بازار وجود داشته در نتیجه محاسبات باید بر اساس سطح عمومی قیمتها در طول سالهای عمر طرح، تاثیرات تورم، کاهش ارزش پول انجام شود. برای تبدیل هزینه‌ها و درامدها به قیمت روز از شیوه‌ی ارزش حال استفاده می‌شود. در این روش برآورد هزینه‌ها با در نظر گرفتن نرخ تورم انجام می‌شود. در روش ارزش حال، درآمد خالص طرح در طول عمر طرح را به وسیله‌ی نرخ تنزیل به ارزش فعلی تبدیل می‌نمایند.
۴- روش ارزش خالص فعلی: این روش یکی از ساده‌ترین تکنیک‌ها برای ارزیابی طرح‌های اقتصادی است. محاسبه‌ی ارزش فعلی یک طرح، فرآیندی مالی است، که به تبدیل ارزش آینده‌ی کلیه‌ی دریافت‌ها و پرداخت‌ها به ارزش فعلی در زمان حال یا آغاز طرح منجر می‌شود. در صورتی که ارزش فعلی هزینه‌ها کم‌تر از ارزش فعلی درآمد باشد، یعنی آن طرح سودآور بوده است. و در صورتی که ارزش فعلی رقمی منفی باشد آن طرح فاقد توجیه اقتصادی است، و به این معنی است که ارزش فعلی هزینه‌ها بیش‌تر از ارزش فعلی درآمد است.
۵- نرخ بازگشت سرمایه : یکی از روش‌های متداول در توجیه‌پذیری پروژه‌ها نرخ بازگشت سرمایه است. نرخ بازگشت سرمایه از برابر دانستن ارزش فعلی درآمدها و هزینه‌ها حاصل می‌شود. در صورتی که نرخ بازگشت سرمایه از حداقل نرخ جذب کننده کم‌تر باشد، طرح ارائه شده رد می‌شود. در صورتی که نرخ بازگشت سرمایه بزرگتر یا مساوی حداقل نرخ جذب باشد، طرح دارای توجیه اقتصادی است.
۶- تحلیل هزینه-فایده : یکی دیگر از شاخص‌های ارزیابی اقتصادی طرح‌ها نسبت سود به هزینه است. این نسبت از تقسیم ارزش فعلی منافع طرح بر ارزش فعلی هزینه‌های آن است. اگر این نسبت بزرگتر باشد به معنای توجیه اقتصادی این طرح و اگر کوچک‌تر باشدبه معنای غیر اقتصادی بودن طرح است.
۷- دوره‌ی بازگشت سرمایه : این شاخص نشان می‌دهد چه مدت طول می‌کشد تا سرمایه‌گذاری‌های انجام شده توسط درآمد جبران شود. هرچه زمان سود دهی یک طرح سریع‌تر اتفاق بیافتد دوره‌ی بازگشت سرمایه‌ی آن کوتاه‌تر خواهد بود.
