ریسک نرخ بهره
ریسک نرخ بهره به انگلیسی (interest rate risk) بسیاری از سرمایه‌گذاران، خرید اوراق بهادار با بازدهی ثابت یا اوراق قرضه معتبر را راه حلی برای رهایی از ریسک می‌دانند، ولی باید یادآور شد که این نوع اوراق بهادار دارای ریسک نرخ بهره هستند.
ریسک نرخ‌بهره، یعنی ریسک کاهش ارزش اصل سرمایه (البته به‌لحاظ تغییر در نرخ بهره اوراق بهاداری‌که به تازگی انتشارمی‌یابند) بهترین راه‌حل برای محفوظ ماندن در برابر ریسک نرخ بهره، این است که شخص سرمایه‌گذار، اوراق قرضه با تاریخ‌های سر رسید متفاوت، خریداری کند. راه‌حل دیگر مشخص کردن جهت تغییرات نرخ بهره است. ریسک نرخ بهره یکی از تأثیرگذارترین عوامل بر اقتصاد یک کشور است.
ریسک حاصل از استهلاک ارزش اوراق بهادار و و‌سایر سرمایه‌گذاری‌های درآمد ثابت به‌ریسک نرخ بهره شناخته می‌شود. در ابتدا ریسک نرخ بهره به دلیل نوسانات موجود در بازار رخ‌می‌دهد و در ادامه، این ریسک انواع سرمایه‌گذاری‌های مختلف را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، این ریسک در ابتدای امر بر سرمایه‌گذاری‌هایی با درآمد ثابت مانند سهام اوراق قرضه و اسناد رسمی تأثیر می‌گذارد. معمولاٌ، با افزایش نرخ‌سود اوراق قرضه و اسناد رسمی، کاهش قیمت اوراق بهادار رخ می‌دهد. علاوه برآن، افزایش هزینه فرصت، منجر به افزایش نرخ بهره می‌شود.
غالباٌ، اوراق قرضه و اسنادرسمی که سررسید کم‌تری دارند، منجر به تنرل ریسک به همراه افزایش نرخ بهره می‌شوند. هنگامی که اوراق بهادار با بازده بیشتر ارائه می‌شود، سرمایه‌گذاران گزینه‌های سرمایه‌گذاری خود را تغییر‌می‌هند. با این‌حال، اوراق بهادار موجود باکاهش قیمت خود نسخه‌های جدید را برای رقابت با ارزش واقعی کم‌تر ارائه می‌کنند.
درواقع، ریسک نرخ بهره ریسکی است که‌هنگام نوسان نرخ بهره ایجاد می‌شود. ریسک نرخ‌بهره مستقیماٌ بر ارزش اوراق بهادار با درآمد ثابت تأثیر می‌گذارد. از آن‌جایی که نرخ بهره و قیمت اوراق قرضه با یک‌دیگر رابطه معکوس دارند، ریسک ناشی از افزایش نرخ بهره باعث افت قیمت اوراق قرضه می‌شود.
سرمایه‌گذاران اوراق قرضه مخصوصاٌ افرادی که مستقماٌ بر اوراق قرضه با نرخ ثابت طولانی مدت سرمایه‌گذاری می کنند، ممکن است با ریسک نرخ بهره دست و پنجه نرم کنند.
عوامل مؤثربر ریسک نرخ‌بهره یک شرکت
عوامل زیادی وجوددارد که‌بر ریسک نرخ‌بهره یک‌شرکت اثر می‌گذارند برخی از این عوامل:
-ریسک اعتباری مرتبط با شرکت
نسبت بدهی مساوی به شرکت از تعیین کننده‌های اصلی ریسک اعتباری مرتبط با یک‌کمپانی یا شرکت است. افزایش نرخ‌بهره منجربه افزایش هزینه های شرکت می‌شود زیرا آن‌ها مجبورند سهام بیشتری به سرمایه‌گذاران خودبپردازند. دراین مواقع می‌توان‌گفت، این‌گونه ریسک اعتباری یک‌مؤسسه افزایش می‌یابد.
-طول مدت وام
مدت زمان وام، به‌عنوان وام‌گیرنده و وام‌دهنده، یکی از عوامل اصلی تعیین ریسک نرخ بهره یک مؤسسه یا شرکت تجاری است. حتی ممکن است شرکت‌های کوچک با این مشکل روبه‌رو شوند.
-نوسانات بازار
نوسانات بازار و تورم می‌توانند تأثیر زیادی بر ریسک نرخ بهره بگذارند. این وضعیت غالباٌ منجربه ایجاد شرایطی می‌شود که در آن عبور جریان نقدینگی خروجی و ورودی، وضعیتی را به‌وجود می آورد‌که عملکرد شرکت به‌دشواری انجام می‌گیرد.
-نرخ ارز
هرشرکتی که بدهی خارجی داشته‌باشد، تحت‌تأثیر تغییر نرخ ارز قرارمی‌گیرد. ریسک نرخ‌بهره همراه با افت قیمت ارز داخل‌کشور افزایش می‌یابد، درحالی‌که وضعیت معکوس درصورت افزایش قیمت ارز رخ می‌دهد.
بهتر‌است ریسک نرخ‌بهره را نادیده نگیرید، به‌عبارتی همواره برای ارزیابی و مدیریت ریسک نرخ بهره، گزینه‌ای وجود دارد، اما برخی از افراد از هیچ‌کدام از آن‌ها استفاده نمی‌کنند. با این‌حال درشرایط غیرقابل پیش‌بینی، گاهی اوقات عدم مدیریت این وضعیت فاجعه‌بار می‌شود و هزینه‌ی پوشش ریسک را به وجودمی‌آورد. مدیریت ریسک نرخ‌بهره باهدف دست‌یابی به ریسک عدم تطابق سر رسید و تکرار از دو منظر درآمدی و ارزش اقتصادی اندازه‌گیری می‌شود که تکنیک‌های مختلفی برای آن وجود دارد.
نتیجه‌گیری و جمع‌بندی
حالا که با ریسک نرخ بهره آشنایی پیدا کردید با اطلاعات بیشتری می‌توانید به‌عنوان یک سرمایه‌گذار دربخش خرید سهام‌های اوراق بهادر و اوراق قرضه شرکت‌کنید و سود و دارایی خودرا بدین‌طریق افزایش‌دهید. بنابرین‌از شرایط سخت اقتصادی و ریسکی که به واسطه نرخ بهره ایجاد می‌شود، نهایت استفاده را ببرید تا بتوانید دراین شرایط از وضعیت مالی بهتری برخوردار شوید و در امنیت و راحتی بیشتری زندگی کنید.
ریسک نرخ بهره
ریسک نرخ بهره به انگلیسی (interest rate risk) بسیاری از سرمایه‌گذاران، خرید اوراق بهادار با بازدهی ثابت یا اوراق قرضه معتبر را راه حلی برای رهایی از ریسک می‌دانند، ولی باید یادآور شد که این نوع اوراق بهادار دارای ریسک نرخ بهره هستند.
ریسک نرخ‌بهره، یعنی ریسک کاهش ارزش اصل سرمایه (البته به‌لحاظ تغییر در نرخ بهره اوراق بهاداری‌که به تازگی انتشارمی‌یابند) بهترین راه‌حل برای محفوظ ماندن در برابر ریسک نرخ بهره، این است که شخص سرمایه‌گذار، اوراق قرضه با تاریخ‌های سر رسید متفاوت، خریداری کند. راه‌حل دیگر مشخص کردن جهت تغییرات نرخ بهره است. ریسک نرخ بهره یکی از تأثیرگذارترین عوامل بر اقتصاد یک کشور است.
ریسک حاصل از استهلاک ارزش اوراق بهادار و و‌سایر سرمایه‌گذاری‌های درآمد ثابت به‌ریسک نرخ بهره شناخته می‌شود. در ابتدا ریسک نرخ بهره به دلیل نوسانات موجود در بازار رخ‌می‌دهد و در ادامه، این ریسک انواع سرمایه‌گذاری‌های مختلف را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، این ریسک در ابتدای امر بر سرمایه‌گذاری‌هایی با درآمد ثابت مانند سهام اوراق قرضه و اسناد رسمی تأثیر می‌گذارد. معمولاٌ، با افزایش نرخ‌سود اوراق قرضه و اسناد رسمی، کاهش قیمت اوراق بهادار رخ می‌دهد. علاوه برآن، افزایش هزینه فرصت، منجر به افزایش نرخ بهره می‌شود.
غالباٌ، اوراق قرضه و اسنادرسمی که سررسید کم‌تری دارند، منجر به تنرل ریسک به همراه افزایش نرخ بهره می‌شوند. هنگامی که اوراق بهادار با بازده بیشتر ارائه می‌شود، سرمایه‌گذاران گزینه‌های سرمایه‌گذاری خود را تغییر‌می‌هند. با این‌حال، اوراق بهادار موجود باکاهش قیمت خود نسخه‌های جدید را برای رقابت با ارزش واقعی کم‌تر ارائه می‌کنند.
درواقع، ریسک نرخ بهره ریسکی است که‌هنگام نوسان نرخ بهره ایجاد می‌شود. ریسک نرخ‌بهره مستقیماٌ بر ارزش اوراق بهادار با درآمد ثابت تأثیر می‌گذارد. از آن‌جایی که نرخ بهره و قیمت اوراق قرضه با یک‌دیگر رابطه معکوس دارند، ریسک ناشی از افزایش نرخ بهره باعث افت قیمت اوراق قرضه می‌شود.
سرمایه‌گذاران اوراق قرضه مخصوصاٌ افرادی که مستقماٌ بر اوراق قرضه با نرخ ثابت طولانی مدت سرمایه‌گذاری می کنند، ممکن است با ریسک نرخ بهره دست و پنجه نرم کنند.
عوامل مؤثربر ریسک نرخ‌بهره یک شرکت
عوامل زیادی وجوددارد که‌بر ریسک نرخ‌بهره یک‌شرکت اثر می‌گذارند برخی از این عوامل:
-ریسک اعتباری مرتبط با شرکت
نسبت بدهی مساوی به شرکت از تعیین کننده‌های اصلی ریسک اعتباری مرتبط با یک‌کمپانی یا شرکت است. افزایش نرخ‌بهره منجربه افزایش هزینه های شرکت می‌شود زیرا آن‌ها مجبورند سهام بیشتری به سرمایه‌گذاران خودبپردازند. دراین مواقع می‌توان‌گفت، این‌گونه ریسک اعتباری یک‌مؤسسه افزایش می‌یابد.
-طول‌مدت وام
مدت زمان وام، به‌عنوان وام‌گیرنده و وام‌دهنده، یکی از عوامل اصلی تعیین ریسک نرخ بهره یک مؤسسه یا شرکت تجاری است. حتی ممکن است شرکت‌های کوچک با این مشکل روبه‌رو شوند.
-نوسانات بازار
نوسانات بازار و تورم می‌توانند تأثیر زیادی بر ریسک نرخ بهره بگذارند. این وضعیت غالباٌ منجربه ایجاد شرایطی می‌شود که در آن عبور جریان نقدینگی خروجی و ورودی، وضعیتی را به‌وجود می آورد‌که عملکرد شرکت به‌دشواری انجام می‌گیرد.
-نرخ ارز
هرشرکتی که بدهی خارجی داشته‌باشد، تحت‌تأثیر تغییر نرخ ارز قرارمی‌گیرد. ریسک نرخ‌بهره همراه با افت قیمت ارز داخل‌کشور افزایش می‌یابد، درحالی‌که وضعیت معکوس درصورت افزایش قیمت ارز رخ می‌دهد.
بهتر‌است ریسک نرخ‌بهره را نادیده نگیرید، به‌عبارتی همواره برای ارزیابی و مدیریت ریسک نرخ بهره، گزینه‌ای وجود دارد، اما برخی از افراد از هیچ‌کدام از آن‌ها استفاده نمی‌کنند. با این‌حال درشرایط غیرقابل پیش‌بینی، گاهی اوقات عدم مدیریت این وضعیت فاجعه‌بار می‌شود و هزینه‌ی پوشش ریسک را به وجودمی‌آورد. مدیریت ریسک نرخ‌بهره باهدف دست‌یابی به ریسک عدم تطابق سر رسید و تکرار از دو منظر درآمدی و ارزش اقتصادی اندازه‌گیری می‌شود که تکنیک‌های مختلفی برای آن وجود دارد.
نتیجه‌گیری و جمع‌بندی
حالا که با ریسک نرخ بهره آشنایی پیدا کردید با اطلاعات بیشتری می‌توانید به‌عنوان یک سرمایه‌گذار دربخش خرید سهام‌های اوراق بهادر و اوراق قرضه شرکت‌کنید و سود و دارایی خودرا بدین‌طریق افزایش‌دهید. بنابرین‌از شرایط سخت اقتصادی و ریسکی که به واسطه نرخ بهره ایجاد می‌شود، نهایت استفاده را ببرید تا بتوانید دراین شرایط از وضعیت مالی بهتری برخوردار شوید و در امنیت و راحتی بیشتری زندگی کنید.
