نرخ بهره چیست ؟

اگر در جریان سازوکارهای وام‌های بانکی باشید درک مفهوم این موضوع بسیار ساده است. وقتی شما اقدام به گرفتن وام از بانک مورد نظر می‌کنید با یک حساب سرانگشتی متوجه می‌شوید که قسدهایی که برای شما تعیین می‌شود بالاتر از اصل پولیست که شما دریافت کرده‌اید. برای مثال اگر وام 18 درصد دریافت کرده باشید علاوه بر اصل پول باید مقدار 18 درصد از اصل پول را نیز به بانک پرداخت کنید. شاید این سوال ذهن شما را هم درگیر خود کرده باشد که دلیل این کار چیست و چرا بانک علاوه بر اصل پول مبلغی بیشتر از آن را از شما دریافت می‌کند. با توجه به تورمی که در کشور در جریان است روز به روز با کاهش ارزش پول ملی همراه هستیم و وقتی برای مثال شما صد میلیون وام دریافت کرده باشید و برگه‌ی آخر قصد شما در دوسال آینده تصویه خواهد شد، در طی این دو سال ارزش پول با افت‌هایی همراه بوده که شما با پرداخت مبلغ اضافی، ارزش آن را برای بانک حفظ می‌کنید. حال اگر مدت زمان پرداختی طولانی‌تر شود این مبلغ نیز بیشتر خواهد شد.

این مورد به صورت عکس نیز برقرار است. یعنی وقتی شما سرمایه‌ی خود را به بانک می‌سپارید بانک موظف است علاوه بر حفظ اصل پول شما مقداری را به صورت ماهانه در قالب سود تعیین شده به شما پرداخت کند.

نرخ بهره چیست؟

با توجه به مثالی که در بالا ذکر شد می‌توان نرخ بهره را اینگونه تعریف کرد. نرخ بهره عبارت است از نرخی که بابت جلوگیری از کاهش ارزش پول پرداختی در امروز و دریافتی در آینده از وام گیرنده دریافت می‌شود. که با توجه به بازه‌ی زمانی تعیین شده برای پرداخت وام نرخ بهره نیز متغییر خواهد بود. به عبارت دیگر نرخ بهره درصد پاداش پرداختی است که بر روی اصل پول به وام دهنده طی مدت مشخصی بازگشت داده می‌شود.

برای مثال تصور کنید که شرکتی برای خرید تجهیزات خود از بانک وام دریافت می‌کند و در عوض با افزایش بازدهی شرکت و میزان سود حاصلی که ار خرید دارایی جدید کسب کرده مقداری را به عنوان سود پول دریافتی از بانک به آن پرداخت می‌کند. و همین طور می‌توان گفت این درآمد از دست رفته اصطلاحا هزینه‌ی فرصت قرض‌دهی پول به شمار می‌رود. که در این صورت نرخ بهره هزینه‌ی فرصت سرمایه را نیز جبران می‌کند.

جذب سرمایه و سرمایه گذاری

برخی ازسرمایه‌گذاران هم با هدف دریافت نرخ بهره سرمایه‌ی خود را در اختیار پروژه‌ها و طرح‌ها قرار می‌دهند. پس با توجه به این موضوع مشخص می‌شود که سرمایه‌ی مالی نیز دارای قیمت است که مقدار آن از طریق نرخ بهره توسط مدیران کسب‌وکار پرداخت می‌شود.

نرخ بهره چگونه تعیین می شود؟

حال سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که درصد نرخ بهره چگونه تعیین می‌شود؟ معمولا بیشتر فرایندها و مضامین اقتصادی با مفاهیمی چون عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند. در بازارهای اقتصادی مدرن تعیین ارزش و قیمت بر اساس تعامل عرضه و تقاضا مشخص می‌شود. پس با این احتساب هر چه سرمایه‌ی مازاد در یک اقتصاد بیشتر باشد ارزش آن یعنی نرخ بهره بیشتر خواهد بود و بالعکس زمانی که میزان سرمایه کمیاب شود تابعی از نرخ پس‌انداز است و نرخ بهره در آن افزایش خواهد یافت. درصوتی که میزان عرضه و تقاضا در یک اقتصاد به صورت برابر در حال معامله باشد نرخ بهره نیز به قیمت تعادلی خود بازمی‌گردد.